منافقان و امر به معروف و نهی از منکر (قرآن)نَفَق، ايجاد سوراخى در زمین است كه راه رهايى داشته باشد -همانند سوراخ موش- پايان يافتن و از بين رفتن. نفاق عبارت است از داخل شدن در شرع و دین از راهى و خروج از آن از راه ديگر، اظهار اسلام با اهل آن و مخفى كردن غير اسلام در درون، ظاهر و باطن متفاوت داشتن، دورویی، ریاکاری. [۴]
فرهنگ بزرگ سخن، ج ۸، ص ۷۸۸۲، «نفاق».
نفاق هم در ایمان است، هم طاعات، هم معاشرت با مردم. نفاق اعمّ از ریا است. در این مقاله آیات مرتبط با منافقان و امر به معروف معرفی می‌شوند.۱ - رویگردانی از امر به معروف و نهی از منکررويگردانى منافقان از امر به معروف و روى آوردن به ترویج زشتیها و پيشگيرى از تحقّق معروفها و ارزشها: الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ يَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنافِقِينَ هُمُ الْفاسِقُونَ. مردان منافق و زنان منافق همه از يك گروهند، آنها امر به منکر، و نهی از معروف، مى‌كنند، و دستهايشان را (از انفاق و بخشش) مى‌بندند، خدا را فراموش كردند و خدا آنها را فراموش كرده (رحمتش را از آنها قطع نموده) منافقان قطعا فاسقند. ۲ - تفسیر آیهخداوند در آيه مورد بحث اشاره به يك مطلب كلى مى‌كند و آن اينكه ممكن است روح نفاق به اشكال مختلف ظاهر شود، و در چهره‌هاى متفاوت خودنمايى كند كه در ابتدا جلب توجه نكند، مخصوصا خودنمایی روح نفاق در يك" مرد" با يك" زن" ممكن است متفاوت باشد، اما نبايد فريب تغيير چهره‌هاى نفاق را در ميان منافقان خورد، بلكه با دقت روشن مى‌شود كه همه در يك سلسله صفات كه قدر مشترك آنان محسوب مى‌شود شريكند، لذا مى‌گويد" مردان منافق و زنان منافق همه از يك قماشند" (الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ). سپس به ذكر چند صفت از اوصاف آنان مى‌پردازد: اول و دوم،:" آنها مردم را به" منکرات" تشویق، و از" نيكيها" باز مى‌دارند" (يَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ). يعنى درست بر عكس برنامه مؤمنان راستين كه دائما از طريق" امر به معروف" و" نهی از منکر" در اصلاح جامعه و پيراستن آن از آلودگی و فساد كوشش دارند، منافقان دائما سعى مى‌كنند كه فساد همه جا را بگيرد، و معروف و نیکی از جامعه برچيده شود، تا بهتر بتوانند در چنان محيط آلوده‌اى به اهداف شومشان برسند. [۸]
برای توضیح بیشتر رجوع کنید به : مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۲۹-۳۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۲۱۹، برگرفته از مقاله «منافقان و امر به معروف». |